Theo Wikipedia :
Hậu cần (Logistics) là hoạt động chuyên chở, lưu giữ và cung cấp hàng hóa. Theo cách gọi không mang nặng tính quân sự, hoạt động này có thể được miêu tả là trữ vận hàng hóa, có thể dùng các từ mượn tiếng Trung như là vật lưu hay hóa vận.
Chuỗi cung ứng (Supply chain) là một hệ thống các tổ chức, con người, hoạt động, thông tin và các nguồn lực liên quan tới việc di chuyển sản phẩm hay dịch vụ từ nhà cung cấp hay nhà sản xuất đến người tiêu dùng (consumer). Hoạt động chuỗi cung ứng liên quan đến biến chuyển các tài nguyên thiên nhiên, nguyên liệu và các thành phần thành một sản phẩm hoàn chỉnh để giao cho khách hàng cuối cùng (người tiêu dùng). Trong các hệ thống chuỗi cung ứng phức tạp, các sản phẩm được sử dụng có thể tái nhập vào chuỗi cung ứng tại bất kỳ điểm nào giá trị còn lại có thể tái chế được. Chuỗi cung ứng liên kết các chuỗi giá trị.
Logistics và Supply Chain đang là ngành nghề "hot" với tiềm năng phát triển lớn và mức lương hấp dẫn. Tuy nhiên, thực tế công việc không chỉ dừng lại ở hình ảnh hào nhoáng bên ngoài. Để thành công trong lĩnh vực này, bạn cần nhiều hơn là sự đam mê – cần trang bị kiến thức chuyên môn vững chắc, những kỹ năng thiết yếu và một cái nhìn thực tế về những khó khăn phía trước.
Yêu cầu của ngành Logistics và Supply Chain
Ngành nghề này đòi hỏi sự am hiểu sâu rộng về quy trình vận hành, từ quản lý kho bãi, vận tải, đến thủ tục hải quan, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và quản lý rủi ro. Bạn sẽ phải đối mặt với áp lực về thời gian, chi phí, xử lý tình huống bất ngờ, đàm phán hợp đồng, và tuân thủ các quy định pháp luật phức tạp trong và ngoài nước. Khối lượng công việc lớn, giờ giấc làm việc không cố định và yêu cầu phản ứng nhanh nhạy cũng là những thách thức thường gặp. Để thực sự "master" trong lĩnh vực này, bạn cần nắm vững:
- Incoterms (International Commercial Terms): Hiểu rõ không chỉ định nghĩa mà còn cách áp dụng thực tế các điều khoản thương mại quốc tế để giảm thiểu tranh chấp và tối ưu chi phí. Nắm vững phiên bản Incoterms mới nhất và biết cách lựa chọn điều khoản phù hợp cho từng giao dịch cụ thể.
- Vận chuyển đa phương thức: Khả năng lựa chọn phương thức vận tải tối ưu dựa trên đặc điểm hàng hóa, thời gian giao hàng, và ngân sách, kết hợp với kiến thức về bảo hiểm hàng hóa trong từng phương thức. Am hiểu về các loại container, quy trình xếp dỡ hàng hóa, và các chứng từ vận tải là rất quan trọng.
- Lộ trình và thời gian vận chuyển: Nắm vững các tuyến đường vận chuyển chính, các cảng biển/sân bay quốc tế quan trọng, thời gian vận chuyển trung bình, và khả năng dự đoán và xử lý các sự chậm trễ. Sử dụng thành thạo các phần mềm quản lý vận tải (TMS) là một lợi thế lớn, giúp theo dõi lộ trình, quản lý đơn hàng và tối ưu hóa chi phí vận chuyển.
- Ngoại ngữ: Thành thạo tiếng Anh là điều kiện cần, kỹ năng đọc hiểu, viết email chuyên nghiệp, và giao tiếp là rất quan trọng. Biết thêm một ngoại ngữ khác (như tiếng Trung, tiếng Nhật, tiếng Tây Ban Nha...) sẽ mở ra nhiều cơ hội hơn.
- Phân tích dữ liệu: Khả năng thu thập, phân tích và trình bày dữ liệu để đưa ra quyết định dựa trên bằng chứng và cải thiện hiệu suất chuỗi cung ứng. Các công cụ như Excel, SQL, Power BI, và các phần mềm Business Intelligence sẽ là trợ thủ đắc lực. Phân tích dữ liệu giúp nhận diện xu hướng, dự báo nhu cầu, và tối ưu hóa hoạt động logistics.
Vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội trong kỷ nguyên số
Ngành Logistics và Supply Chain đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ, chịu ảnh hưởng lớn bởi xu hướng toàn cầu hóa, thương mại điện tử bùng nổ và công nghệ 4.0. Chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ với việc ứng dụng Internet of Things (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), Big Data, Blockchain vào quản lý chuỗi cung ứng, tạo ra cả thách thức và cơ hội:
- Thách thức: Cạnh tranh khốc liệt, áp lực công việc cao, yêu cầu cập nhật kiến thức liên tục về công nghệ và quy định mới. An ninh mạng và bảo mật dữ liệu cũng là những vấn đề cần được quan tâm.
- Cơ hội: Nhu cầu nhân lực chất lượng cao tăng cao, mức lương hấp dẫn, cơ hội thăng tiến rộng mở, phát triển nghề nghiệp đa dạng. Ứng dụng công nghệ tiên tiến giúp tự động hóa quy trình, giảm thiểu sai sót, tăng hiệu quả hoạt động và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Khẳng định bản thân trong ngành Logistics và Supply Chain 4.0
Để thành công, bên cạnh kiến thức chuyên môn, bạn cần:
- Kỹ năng mềm: Giao tiếp, đàm phán, làm việc nhóm, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề, khả năng thích nghi và học hỏi liên tục.
- Tư duy phân tích & giải quyết vấn đề: Phân tích tình huống, nhận diện nguyên nhân gốc rễ, đề xuất giải pháp hiệu quả và phòng ngừa rủi ro.
- Kỹ năng quản lý dự án: Khả năng lập kế hoạch, tổ chức, thực hiện và kiểm soát dự án Logistics, đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ, ngân sách và chất lượng.
- Xây dựng thương hiệu cá nhân: Phát triển kỹ năng chuyên môn sâu, tham gia các khóa học, chứng chỉ chuyên ngành, hoạt động trong các cộng đồng Logistics, và xây dựng mạng lưới quan hệ trong ngành.
Ngành Logistics và Supply Chain không chỉ là công việc vận chuyển hàng hóa, mà còn là nghệ thuật tối ưu hóa toàn bộ quy trình, từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng. Đó là một hành trình đầy thách thức nhưng cũng vô cùng thú vị và tiềm năng. Chủ động học hỏi, trau dồi kỹ năng, và nắm bắt xu hướng công nghệ là chìa khóa để thành công trong ngành công nghiệp năng động này. Hãy chuẩn bị hành trang kỹ lưỡng để sẵn sàng chinh phục những đỉnh cao mới!
